Tư tưởng quân sự thời phong kiến (khoảng cuối thế kỷ V đến giữa thế kỷ XVII)

(Bqp.vn) - Cơ sở kinh tế - xã hội trong chế độ phong kiến là chế độ sở hữu ruộng đất của giai cấp địa chủ phong kiến. Các tầng lớp trong xã hội phong kiến như vua chúa, công hầu, lãnh chúa... sống dựa vào sự bóc lột nông dân, thợ thủ công.  

Phương thức sản xuất phong kiến phát triển hơn so với phương thức sản xuất chiếm hữu nô lệ. Vào cuối thế kỷ XVI đã xây dựng được lò luyện kim đầu tiên. Trang bị cho quân đội đã có sự phát triển, cùng với các loại vũ khí lạnh (gươm, giáo...), người ta đã chế tạo được những kiểu súng đầu tiên và dần dần hoàn thiện các loại súng đó.

Các mối quan hệ kinh tế - xã hội của xã hội phong kiến đã trực tiếp tạo nên tổ chức quân sự của nó. Tuy có sự phát triến về trang bị, vế quy mô tổ chức quân đội và phương thức tiến hành chiến tranh, nhưng nhìn chung, lý luận quân sự ở thời kỳ này còn ở trong tình trạng thấp kém. Một số tư liệu trong các niên giám lịch sử hoặc biên niên sử cho thấy, đã xuất hiện một số quan điểm mới về huấn luyện quân đội và xây dựng quân đội trong chiến đấu. Một nhà hoạt động xã hội, nhà sử học Makiavéli sống ở Plorenxia hồi cuối thế kỷ XV, đầu thế kỷ XVI đã viết cuốn "Về nghệ thuật quân sự".Trong cuốn sách này, ông đã phê phán chế độ tuyển mộ lính đánh thuê và trình bày các quan điểm về xây dựng quân đội và một số vấn đề vế chiến lược, chiến thuật, nhưng phần lớn vẫn là những quan điểm của các nhà lý luận quân sự thời cổ đại. Bước phát triển về mặt tư tưởng quân sự trong chế độ phong kiến có thể xem là rất chậm chạp so với tiến trình phát triển của lịch sử. Tuy nhiên, nó cũng đã để lại những dấu ấn phản ánh sự phát triển nhất định trong lĩnh vực hoạt động quân sự ở thời kỳ này.

(Bách khoa Tri thức Quốc phòng toàn dân)