Đội Cứu quốc quân III

(Bqp.vn) - Trong lúc Cao - Bắc - Lạng bị khủng bố mạnh, ở Tuyên Quang, Thái Nguyên, Cứu quốc quân vẫn không ngừng củng cố và phát triển cơ sở chính trị, giữ vững và mở rộng địa bàn hoạt động, coi đó là hành động thiết thực nhất để hỗ trợ cho Cao - Bắc - Lạng.

Tháng 02/1944, Trung ương Đảng cử cụ Hoàng Quốc Việt lên kiểm tra tình hình. Thay mặt Trung ương Đảng, cụ Hoàng Quốc Việt quyết định chia khu căn cứ Bắc Sơn - Vũ Nhai mở rộng thành ra hai phân khu: phân khu A, tức phân khu Quang Trung và phân khu B, tức phân khu Nguyễn Huệ, và chủ trương phát triển thêm lực lượng vũ trang cách mạng ở đây.

Ngày 25/02/1944, Trung đội Cứu quốc quân III được thành lập ở Khuổi Kịch, chân Sơn Dương (Tuyên Quang). Đội gồm các chiến sĩ Cứu quốc quân ở Nam Đại Từ, Bắc Cạn, Tuyên Quang, Vĩnh Yên.

Cuối năm 1944, thấy phong trào cách mạng ở Bắc Sơn - Vũ Nhai lan rộng, thực dân Pháp vô cùng hoảng hốt. Chúng mở cuộc càn quét lớn vào Vũ Nhai. Đây là cuộc khủng bố trắng lần thứ ba đầy tội ác của chúng ở khu căn cứ này. Quần chúng cách mạng và Cứu quốc quân ở đây đều muốn vùng dậy quyết sống mái với quân thù.

Đêm 13/11/1944, ở Vũ Nhai, Ban lãnh đạo phân khu A đã tổ chức một cuộc mít tinh, tuần hành, thị uy lớn. Tinh thần chiến đấu của quần chúng lên rất cao. Đồng bào hết sức căm thù bọn đế quốc, quyết đổ máu để bênh vực quyền sống, bảo vệ cách mạng. Những tên Việt gian rắp tâm chỉ điểm cho giặc bị  trừng trị, chính quyền của giặc Pháp trong vùng bị tan rã, tên đồn trưởng ở Đình Cả hoảng sợ, bỏ chạy. Hưởng ứng lời kêu gọi của Ban lãnh đạo phân khu, nhân dân khắp vùng Lâu Thượng, Phú Thượng, Tràng Xá triệt để thực hiện “vườn không nhà trống”. Nhiều người tự tay đốt nhà mình và đưa cả gia đình lên núi theo Cứu quốc quân đánh giặc. Các chiến sĩ tự vệ và tự vệ chiến đấu nô nức xin vào Cứu quốc quân. Trên suốt dọc đường từ Thái Nguyên lên Đình Cả, Vũ Nhai, quân địch luôn luôn bị Cứu quốc quân phục kích, tập kích bất ngờ. Nhiều sĩ quan và binh lính địch bị chết và bị thương, ở Đất Đỏ, Lân Hang, hang Mỏ Gà, hay Phượng Hoàng, Nà Khao, Nà Phai, gốc đa La Hóa, hang Đèo Đá... đã diễn ra những trận đánh liên tiếp. Mặc dù đông quân, lại có pháo binh trợ lực, địch cũng không sao thắng nổi Cứu quốc quân. Được nhân dân giúp sức, Cứu quốc quân đã sáng tạo ra nhiều cách đánh địch rất khôn khéo, vừa đánh vừa tuyên truyền làm nao núng tinh thần quân địch.

(Bách khoa tri thức QPTD)